چه عواملی باعث تخریب کلاژن می شوند؟

کلاژن فراوان‌ترین پروتئین بدن ما و یکی از مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی استخوان، ماهیچه‌ها، غضروف‌ها، تاندون‌ها و پوست است. همچنین در بخش‌های دیگر بدن ازجمله رگ‌ها، قرنیه‌ی چشم و دندان‌ها یافت می‌شود. این پروتئین مانند چسبی است که بخش‌ها و بافت‌های مختلف بدن را یک‌پارچه در کنار هم قرار می‌دهد. جالب اینکه این نام از واژه‌ی یونانی «کلا» (kólla) به‌معنی چسب گرفته شده است. به‌طور کلی کلاژن‌ پروتئینی است که بافت بخش‌های مختلف بدن را تشکیل می‌دهد.

کلاژن در بدن چه نقشی دارد؟

دست‌کم ۱۶ نوع کلاژن در بدن وجود دارد که نوع ۱ و ۲ و ۳ و ۴، انواع اصلی هستند. نقش این کلاژن‌ها عبارت است از:

• نوع ۱: ۹۰ درصد کلاژن‌ بدن را تشکیل می‌دهد، از بافت بسیار فشرده‌ی فیبر ساخته شده است و بافت پوست، استخوان، تاندون، غضروف فیبری، دندان و بافت‌های هم‌بند را تشکیل می‌دهد.
• نوع ۲: از بافت‌های فیبر با فشردگی کمتر ساخته شده است و در غضروف‌های کشسان که مفصل‌ها را دربر می‌گیرند، یافت می‌شود.
• نوع ۳: بافت ماهیچه‌ها، اندام‌ها و رگ‌ها را تشکیل می‌دهد.
• نوع ۴: به فرایند تصفیه کمک می‌کند و در لایه‌های پوست یافت می‌شود.

با گذر عمر و افزایش سن، میزان تولید کلاژن در بدن و همچنین کیفیت آن کاهش می‌یابد. نشانه‌ی آشکار این تغییر در پوست و با کاهش قوام و انعطاف‌پذیری‌ آن ظاهر می‌شود. همچنین با افزایش سن غضروف‌ها ضعیف‌تر می‌شوند.

استفاده از کلاژن

کلاژن استفاده‌های گوناگونی دارد؛ از غذا و پزشکی گرفته تا تولید صنعتی. این پروتئین طی هزاران سال در ساخت چسب به‌کار می‌رفته است. امروز هم از آن برای ساخت تارهای ابزار موسیقی استفاده می‌شود. در صنعت غذا با حرارت‌دادن آن ژلاتین تولید می‌کنند. همچنین به‌عنوان پوشش سوسیس از آن استفاده می‌کنند. در پزشکی به‌عنوان پرکننده‌ در جراحی‌های پلاستیک و همچنین پوشش سوختگی‌های شدید به‌کار می‌رود.

راهکار های کلینیکی افزایش کلاژن پوست

به جز کمک به تولید کلاژن از طریق مصرف خوراکی های مختلف، درمان های کلینیکی که امروزه طرفداران بیشتری پیدا کرد اند راه های ایمن و سریعی برای جلوگیری از پیری و چین و چروک پوست در اثر کاهش کلاژن هستند.

تزریق کلاژن و پرکننده های پوستی

به عبارت ساده، تزریق کلاژن یعنی وارد کردن ماده ی جایگزین کلاژن طبیعی به لایه ی زیرین پوست که در پی آن پوست درست مانند زمانی که غنی از کلاژن است صاف و انعطاف پذیر می شود و بافتی محکم و سفت خواهد داشت. زیدرم و زیپلاست که کلاژن های تزریقی گاوی هستند در دهه ی 80 میلادی بسیار طرفدار پیدا کردند. این نوع کلاژن ها مستقیما به درم (لایه ای از پوست و زیر اپیدرم که محل نگهداری کلاژن و الاستین است) تزریق می شوند.

امروزه پرکننده ها یا فیلرهای دیگری نیز برای کسانی که مایل به استفاده از محصولات مشتق حیوانی نیستند در روش تزریق مورد استفاده قرار می گیرند. جوودرم و رستیلن دو فیلر معروف از این دسته هستند که حاوی هیالورونیک اسید هستند. این ماده ی طبیعی نه تنها باعث تقویت و استحکام پوست می شود بلکه قادر به نگهداری آب تا هزار برابر وزن خود است و هنگام نیاز پوست به رطوبت، آب رسانی به آن را انجام می دهد.

در همین مورد یک مطالعه که در دانشگاه میشیگان انجام شد نشان داد که تزریق هیالورونیک اسید وگان باعث تحریک تولید کلاژن در بدن نیز می شود. تزریق کلاژن و دیگر فیلرها به صورت، معمولا در نواحی خط لبخند، پیشانی، فاصله ی بین دو ابرو، ناحیه ی بیرونی چشم و چانه انجام می گیرد. اثرگذاری سریع و بهبود بافت پوست از مزایای این روش است. البته بسته به نوع پوست یا عمق چروک ها تعداد دفعات تزریق متفاوت است.

چه عواملی باعث تخریب کلاژن می‌شوند؟

شاید اجتناب از عواملی که باعث تخریب این پروتئین مهم می‌شوند، بیش از هر چیزی اهمیت داشته باشد. این موارد عبارت‌اند ار:

• شکر و کربوهیدرات های تصفیه‌شده: شکر قابلیت خودترمیمی کلاژن‌ را مختل می‌کند. تاجایی‌که می‌توانید میزان مصرف شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده را کاهش بدهید.
• نور آفتاب بیش‌ازاندازه: پرتو فرابنفش باعث کاهش تولید کلاژن‌ می‌شود. خود را بیش‌ازاندازه در معرض نور آفتاب قرار ندهید.
• سیگار: سیگار کشیدن هم تولید کلاژن را کاهش می‌دهد. این کار بر فرایند درمان و بهبود زخم ها تأثیر می‌گذارد و منجر به ایجاد چین‌ و چروک می‌شود.
• برخی بیماری‌های خودایمنی: مانند بیماری لوپوس نیز باعث تخریب این پروتئین می‌شوند.

• پلاسما فرکشنال چیست و چه کاربردی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1399-09-27تاریخ بروز رسانی : 1400-04-14


• معرفی لیزرهای تخریبی و کاربرد آنها
  تاریخ انتشار : 1399-10-26تاریخ بروز رسانی : 1399-10-27


• کاربرد هایفوتراپی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-02-05تاریخ بروز رسانی : 1400-02-07


• مزونیدلینگ چیست؟
  تاریخ انتشار : 1399-10-25تاریخ بروز رسانی : 1399-10-27


• تزریق بوتاکس در چه مواردی انجام میشود؟
  تاریخ انتشار : 1399-11-13تاریخ بروز رسانی : 1399-11-15