زانتلاسما چیست و چگونه درمان می شود؟

عارضه ی زانتلاسما Xanthelasma مجموعه‌ای از کلسترول و لیپیدها هستند. این پلاک‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که لیپیدهای موجود در خون به بافت پوست بچسبند یا به دلیل مشکل دیگری در متابولیسم چربی‌های موضعی تغییری ایجاد شود. زانتلاسما وضعیتی است که پلک‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و با ایجاد یک پلاکت چربی و کلسترول مشخص می‌شود که می‌تواند در نواحی مختلف چشم به ویژه رو یا پشت چشم ظاهر شود. به طور معمول، زانتلاسما می‌تواند ناشی از سطوح بالای کلسترول باشد و مسری نمی باشد؛ اما اگر پلاکت‌های چربی مشخصه زانتلاسما با کمک یک متخصص پوست برداشته نشود، می‌توانند رشد کنند. زانتلاسما قابل درمان است و می‌توان آن را با کمک پزشک از طریق روش‌های کم تهاجمی در مطب تخلیه کرد. اگر زانتلاسما بسیار بزرگ باشد، تخلیه آن می‌تواند باعث ایجاد اسکار شود، بنابراین درمان زودهنگام این بیماری برای جلوگیری از علائم دائمی مهم است.

زانتلاسما چیست؟

چربی پلک یا زانتلاسما برآمدگی زرد رنگ، سفت و کوچکی است که زیر پوست پلک بنا به‌ علتی که به‌خوبی مشخص نیست، تشکیل می‌شود و بی‌ضرر است. چربی پلک اختلال شایعی است که روی سطح قدامی پلک ایجاد می‌شود و معمولاً به‌طور دوطرفه، نزدیک زاویه داخلی چشم ظاهر می‌گردد. این ضایعات به صورت لکه‌های زرد رنگ چروکیده روی پوست ظاهر می‌شوند و اکثراً در افراد مسن دیده می‌شوند. زانتلاسما مربوط به رسوب چربی در برخی سلول‌های پوست سطحی پلک است.

علل ایجاد زانتلاسما

چربی پلک معمولاً در اثر وجود مقادیر زیاد لیپید خون یا چربی ها به وجود می آید. این مورد ممکن است علامت یکی از بیماری های زیر باشد:

• هایپرلیپیدمی یا کلسترول بالای خون
• دیابت، گروهی از بیماری ها که باعث بالا رفتن قند خون می شوند.
• کم کاری تیروئید، شرایطی که تیروئید هورمون کافی و مورد نیاز بدن را تولید نمی کند.
• سیروز صفراوی اولیه، بیماری که در آن مجاری صفراوی در کبد به آرامی از بین می رود.
• کلستاز، وضعیتی که در آن جریان صفرا از کبد کند یا متوقف می شود.
• سندرم نفروتیک، اختلالی که باعث آسیب عروق خونی در کلیه ها می شود.
• بیماری خونی مانند اختلالات لیپید متابولیک مونوکلونال گاموپاتی. این مورد نوعی بیماری ژنتیکی است که بر توانایی بدن در تجزیه مواد و حفظ عملکردهای مهم بدن از جمله هضم چربی ها تأثیر می گذارد.
• سرطان، یک بیماری جدی که در آن سلول های بدخیم با سرعت و به صورت کنترل نشده در داخل بدن رشد می کنند.
• اثرات جانبی مصرف برخی از داروهای خاص مانند تاموکسیفن، پردنیزون (ریوس) و سیکلوسپورین (نئورال، گنگراف، ساندیمون)
• بروز این بیماری بیشتر در بین خانواده ها و افراد آسیایی یا مدیترانه ای شایع است.

علائم زانتلاسما

چربی پلک علیرغم اینکه یک بیماری پزشکی است، علائم جدی در بیمار ایجاد نمی‌کند؛ اما می‌تواند باعث کاهش عزت نفس و همچنین خجالت فردی شود که از این عارضه رنج می‌برد. مشخصه اصلی زانتلاسما ظهور کیسه‌هایی است که بیشتر از رنگ پوست معمولی، زرد بوده و به خوبی مشخص هستند و می‌توانند روی پلک یا حتی زیر چشم، معمولاً نزدیک بینی ظاهر شوند. کیسه‌های چربی پلک با گذشت زمان، رشد می‌کنند و می‌توانند اندکی در حرکت چشم بیمار اختلال ایجاد و در برخی موارد بینایی را مختل کنند.

عوامل خطر زانتلاسما

در صورت ابتلا به هرکدام از موارد و بیماری های گفته شده در قسمت بالا، احتمال ابتلا به این بیماری در شما افزایش خواهد یافت. همچنین در صورت داشتن کلسترول بالا یا تری گلیسرید، احتمال ابتلا به چربی پلک در فرد افزایش خواهد یافت. در صورتی که دچار هر کدام از بیماری ها یا مشکلات گفته شده هستید، بهتر است برای کاهش احتمال ابتلا به عارضه چربی پلک با پزشک مشورت کنید.

تشخیص زانتلاسما

پزشک شما با بررسی پوست اطراف چشم می‌تواند زانتلاسما را با معاینه چشمی تشخیص دهد. بیوپسی پوست می تواند وجود رسوب چربی در زیر پوست را تأیید کند. پزشک شما ممکن است برای شما آزمایش خون هم تجویز کند تا سطوح لیپیدهای خون شما را بررسی کند، عملکرد کبد را ارزیابی کرده و یا وجود دیابت را بررسی کند.

روشهای درمان زانتلاسما

پزشک با توجه به شرایط شما و حجم توده زانتلاسما به شما مشورت میدهد تا بهترین روش بدون بازگشت را برای خودتان انتخاب کنید. بعد از درمان زانتلاسما ممکن است رنگ پوست در محل ضایعه تغییر کند یا اسکار به جا بماند. در صورتی که کلسترول شما کنترل نشود یا کلسترول بالا ارثی داشته باشید احتمال برگشت مجدد عارضه وجود دارد. در برخی موارد پایین آوردن سطح کلسترول میتواند به صورت خود به خود باعث از بین رفتن زانتلاسما شود. تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی سالم و افزایش فعالیت بدنی و کاهش وزن روش های طبیعی برای پایین آوردن سطح کلسترول هستند.

درمان زانتلاسما با پلکسر یا پلاسما تراپی

پلکسر یکی از روش های درمانی رایج برای انواع مشکلات پوستی بدون برش و بخیه است که بدون نیاز به بی هوشی و با بی حسی موضعی انجام می شود. پلکسر یا دستگاه پلاسما جت انجام می شود که تاباندن اسپارک های بسیار ظریف 1/0 میلیمتری به محل درمان باعث تصعید یا SUBLIMATION چربی داخل توده می شود یعنی چربی از حالت جامد مستقیم به حال بخار در آمده و از بین می رود. گرمای شدید ایجاد شده توسط پلاسما تراپی باعث تحریک کلاژن سازی در لایه های عمیق پوست می شود.

درمان زانتلاسما با کرایوتراپی

انجماد توده چربی با نیتروژن مایع یا ماده شیمیایی دیگر که باعث یخ زدن، خشک شدن و افتادن آن می شود.

جراحی لیزری برای درمان زانتلاسما

از لیزر CO2 برای برداشتن توده چربی استفاده می شود. در مطب هایی که لیزر ندارند از روش جراحی الکتروکوتر برای برداشتن عارضه استفاده می شود یا این که از تیغ جراحی به روش سنتی برای برداشتن زانتلاسما بهره می برند.

درمان زانتلاسما با لایه برداری شیمیایی

معمولاً درمان با استفاده از اسید تریکولرواستیک انجام می شود و مقداری از آن روی سطح عارضه کشیده می شود و با لایه برداری در یک یا چند جلسه توده چربی از سطح پوست خارج می شود.

پیشگیری از زانتلاسما

پایین آوردن کلسترول ممکن است به درمان زانتالاسما نیز کمک کند. برای برخی افراد تغییر در رژیم غذایی و انتخاب سبک زندگی ممکن است برای درمان کلسترول کافی باشد. برای کاهش کلسترول نیاز با رعایت نکات و انجام اقدامات زیر است:

• حداقل 30 دقیقه در بیشتر روزهای هفته ورزش کنید.
• مصرف چربی‌های اشباع را که در موادی مانند کره یافت می‌شود محدود کنید.
• از مصرف سیگار خودداری کنید و میزان مصرف الکل را محدود کنید.
• وزن را کنترل کنید.

• راش پوستی و یا بثورات جلدی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-22تاریخ بروز رسانی : 1401-03-24


• بیماری پیسی چیست چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-09تاریخ بروز رسانی : 1401-03-16


• زائده پوستی
  تاریخ انتشار : 1397-09-11تاریخ بروز رسانی : 1399-10-13


• میلیا چیست و چگونه درمان می شود؟
  تاریخ انتشار : 1401-07-18تاریخ بروز رسانی : 1401-07-23


• فولیکولیت چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-02-10تاریخ بروز رسانی : 1401-02-13